HISTORIA ŚPIEWU

Dlaczego śpiewamy i co po raz pierwszy skłoniło ludzi pierwotnych do śpiewu? Jak taki śpiew mógł brzmieć i jak wiele z takiego pierwotnego stylu mogło przetrwać do dnia dzisiejszego? Książka Historia śpiewu zada te oraz wiele innych pytań, badając śpiew jako zjawisko historyczne i międzykulturowe. Prześledzi ona ewolucję śpiewu w kontekście globalnym – od człowieka neandertalskiego po Auto-Tune poprzez nieskończone odmiany muzyki światowej od Wschodu do Zachodu, muzykę klasyczną od średniowiecza aż po awangardę, a także muzykę popularną od wodewilu aż po rock i nie tylko. Rozpatrując śpiew jako uniwersalną działalność ludzką, książka ukazuje w szerokiej perspektywie śpiew wielu kultur i okresów: zachodnich i nie-zachodnich, od prehistorycznych do współczesnych. Historia śpiewu, napisana żywym i dowcipnym językiem, zawiera również obszerną bazę odnośników dla tych, którzy chcą mocniej zgłębić poszczególne tematy i przypadnie do gustu międzynarodowemu gronu czytelników – śpiewaków, studentów i naukowców. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach Programu „Muzyczny ślad”, realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca. Spis treści: Część I Głosy wyobrażone Rozdział 1 źródła, mity i muzy Co skłania nas do śpiewania? Możliwa geneza Wysupływanie uniwersaliów Ptaki i dzikie zwierzęta jako śpiewacy Podejście naukowe Mitologiczne wnioski Część II Głosy historyczne Rozdział 2 Korzenie tradycji zachodniej Śpiew w zachodniej tradycji sztuki muzycznej: przegląd Tradycja ustna w świecie starożytnym Tradycja ustna starożytnej Grecji Chrześcijaństwo: religia głosu Przekaz ustny kontra źródła pisane Brzmienie śpiewu średniowiecznego Notre-Dame i później: wyspecjalizowani soliści Świecki śpiew jednogłosowy: od tradycji ustnej do liryki poetyckiej Rozdział 3 pojawienie się solisty i prymat tekstu Śpiew polifoniczny Ockeghem i Josquin: komponujący śpiewacy Zapisane i zaśpiewane: intabulacja Od polifonisty do solisty: narodziny wirtuoza Deklamacja versus rulady: wirtuozeria i prymat tekstu Eksport włoskiego śpiewu Rozdział 4 era wirtuoza Castrati: sztuczny głos do wokalnych sztuczek Szkolenie i pedagogika: długi ogon techniki renesansowej Od primo uomo do primadonny Tosi i jego europejski zasięg Kompozytor jako śpiewak Rozdział 5 rewolucja XIX wieku Powrót głosu męskiego Nowe czasy, nowa szkoła: Garcia i konserwatorium Styl i technika po Garcii Wokalna wizja Wagnera Nowy śpiew, stara tradycja Część III Głosy nagrane Rozdział 6 wielka tradycja – śpiew w świetle historii – historia w świetle śpiewu Apologia Nośniki tradycji Początki i priorytet Muzyka karnatacka Bimuzykalność: zachodni muzycy mogą mistrzowsko opanować muzykę indyjską Muzyka hindustańska: dhrupad Khajal Śpiew i nowoczesna technologia Rola płci Śpiew za pomocą rąk i za pośrednictwem instrumentów Jak akompaniuje się do śpiewu W kierunku parytetu wokalnego i instrumentalnego Rozdział 7 Śpiew klasyczny w dwudziestym wieku: nagrania i stagnacja Gramofon i koniec niewinności Repertuar pieśni i powstanie pieśni artystycznej Interpretacja w pierwszych nagraniach Portamento jako decydujące kryterium dobrego śpiewu Lata wojny oraz lata powojenne: „Ständchen” jako barometr smaku Portamento i obecna praktyka wykonawcza Od wzorca do przedstawienia: wykonawcy, nauczyciele i ich modele Rozdział 8 Postklasyka: poza głównym nurtem Różnorodność stylów i rozbieżności Ruch muzyki dawnej Wokalna awangarda Rozdział 9 Emancypacja głosu popularnego Popularne klasyczne: aspirujące naśladownictwo Mikrofon i międzynarodowa projekcja intymności Crooning Wirtuozeria, improwizacja i granice jazzu Koniec pewnej epoki Elvis Presley i synteza stylistyczna Śpiewak odzyskuje piosenkę Hip-hop: subkultura globalna Koniec epoki muzyki anglojęzycznej? Rozdział 10 wyśpiewane i niewyśpiewane: śpiewacy i pieśni świata nieanglojęzycznego Niemcy i kabaret Francja i tradycja chanson Umm Kulsum: głos Egiptu i świata arabskiego Bollywood 42. równoleżnik: przekrój półkuli północnej 22. równoleżnik O autorach: John Potter jest śpiewakiem i autorem książek. Przez wiele lat był członkiem Hilliard Ensemble, a jego przebogata dysko­grafia, zawierająca muzykę od Leonina po Led Zeppelin, obejmuje około 150 tytułów, w tym pięć złotych płyt i kilka nominacji do nagrody Grammy. Autom ma w swoim portfolio liczne projekty koncertowe, ale prowadzi również warsztaty dla zespołów wokalnych i chórów na całym świecie. Przez dwanaście lat wykładał na Uniwersytecie w Yorku, a obecnie bada wszelkie aspekty głosu jako niezależny wykonawca i naukowiec. Jest redaktorem książki The Cambridge Companion to Singing (2000) oraz au­torem dwóch książek: Vocal Authority (1998) oraz Tenor: History of a Voice (2009), współtworzył również kilka tomów z serii Cambridge Histories of Music. Neil Sorrell jest starszym wykładowcą muzyki na Uniwersytecie w York. Specjalizuje się w muzyce azjatyckiej: publikował, prowadził audycje radiowe i wykładał obszernie o muzyce indyjskiej i jawajskiej. Wraz ze znakomitym sarangistą Panditem Ramem Narayanem napisał książkę Indian Music in Performance: A Practical Introduction (Wykonawstwo muzyki indyjskiej: praktyczne wprowadzenie) (1980), jest również oraz laureatem Hafi z Ali Khan Award 1999, międzynarodowej nagrody w uzna­niu zasług dla indyjskiej muzyki klasycznej. Jest współzałożycielem i dyrektorem English Gamelan Orchestra, pierwszej grupy brytyjskich muzyków zajmujących się badaniem, komponowaniem i wykonawstwem muzyki na gamelany jawajskie. Skompo­nował kilka utworów na gamelan, jest autorem Przewodnika po Gamelanie A Guide to the Gamelan (drugie wydanie 2000).