Wajnberg

Danuta Gwizdalanka

Mieczysław Wajnberg (1918–1996) – może to być zaskakujące, ale ze statystyk programów koncertowych i nagrań płytowych wynika, że jest dziś najczęściej wykonywanym i nagrywanym kompozytorem polskim po Chopinie. Urodził się w Warszawie jako pierwszy kompozytor w niepodległej od miesiąca Polsce. Los rzucił go w wieku do 20 lat do ZSRR, gdzie pozostał do końca życia. Tam cieszył się pewnym uznaniem jako kompozytor muzyki użytkowej oraz koncertowej, jednak szersze zainteresowanie zaczął wzbudzać dopiero po swojej śmierci. Sławę przyniosła mu wykonana w 2010 roku na festiwalu w Bregencji „Pasażerka”, pierwsza opera kompozytora. Dzieło, którego akcja rozgrywa się w obozie koncentracyjnym, wywołało wtedy sensację i zaowocowało kolejnymi wykonaniami na deskach scen całego świata. Nie bez pewnego znaczenia dla zaciekawienia jego muzyką był dramatyczny życiorys: w 1939 roku  ucieczka przed Niemcami z Warszawy do Związku Radzieckiego, w 1941 roku powtórna ucieczka - teraz do Taszkentu, a także aresztowanie w czasie antysemickiej nagonki za rządów Stalina. Wajnberg jako muzyk czuł się Żydem, kształtowała go muzyka rosyjska, ale jako człowiek do końca życia czuł się Polakiem.