WOKALIZA NA SOPRAN I ALTÓWKA
Wokaliza na sopran i altówke powstaje w roku 1952. Zaldwie 22-letni wówczas Józef Świder staje u progu wyboru swej muzycznej drogi. Studiujący trzy kierunki (teorię, fortepian, kompozycję w klasie prof. Bolesława Woytowicza) młody artysta z najwieksza pasją poświęca swą artystyczną podróż życia komponowaniu. Wiekszość powstających utworów odzwierciedla fascynację głosem ludzkim, co wyraźnie podkresla fakt związania się Świdra już od czasów studió z amatorskim i zawodowym ruchem śpiewaczym. Ów zachwyt trwa do końca, stając się głównym nurtem twóczości śląskiego kompozytora.
Już od pierwszych taktów dzieła twórca wprowadza słuchacza w wyjątkowy i niepowtarzalny świat muzycznej narracji pomiędzy dwoma - nader rzadko zestawianymi przez kompozytorów - nośnikami muzycznymi: altówką i głosem ludzkim. W całym wachlarzu utworów kameralnych nie sposób znaleźć podobnego doboru dialogujących solistów. Szczególnego "smaku" kompozycji dodają częste zmiany agogiczne (początowe tempo Allegro moderato przechodzi w Andante, by powrócić do Tempo primo i zwieńczyć dzieło dostojnym Lento), rzadkie figuracje rytmiczne, osobliwe rozwiązania harmoiczne oraz niebywale scalone w muzycznej konwersacji pochody melodyczne. Trudności, jakie stawia przed wykonawcami kompozytor, wymagają wyjątkowych predyspozycji, zarówno wokalnych jak i instrumentalnych, by w pełni oddać specyfikę muzycznego języka Józefa Świdra.
Mimo iż sam kompozytor w swym dzienniku umieścił następujacą wzmiankę: "W styczniu napisałem na polecenie profesora wokalizę na sopran i altówkę. Pisałem jak się mi teraz wydaje całkiem nieświadomie i może dlatego jest taka udana jak wszyscy twierdzą", to nie sposób oprzeć się wrażeniu, iż to "nieświadomie" pisane dzieło, jest zapowiedzią jednej z najważniejszych dojrzałych kompozycji artysty: Koncertu na sopran i orkiestrę. [Ewa Biegas]
