II Symfonia Witolda Lutosławskiego powstawała etapami. Jako pierwsze zrealizowane zostało drugie ogniwo dwuczęściowego cyklu - ''Direct'', zaś poprzedzająca je pierwsza część, ''Hesitant'', dokomponowana została później jako obszerny prolog do dramatycznej części głównej. Chociaż obie części Symfonii są bardzo różne, nie zostały oddzielone cezurą, lecz koniec pierwszej i początek drugiej nakładają się na siebie w ten sposób, że ich styk nie jest skoncentrowany w jednym punkcie, lecz rozłożony w czasie. Poza tytułem i przeznaczeniem na wielką orkiestrę ''II Symfonia'' Lutosławskiego nie ma nic wspólnego z tradycycjną symfonią. Jej formę, złożoną z dwóch części nierównej ważności, stosował już Lutosławski wcześniej w ''Kwartecie smyczkowym'', tutaj jednak występuje ona w swojej doskonałej postaci, prowadząc część główną przez kolejne fazy dramatycznej kulminacji, zamykając dzieło znamienną dla kompozytora liryczną kodą. [Tadeusz Kaczyński, opr. dg]
